| Başlık | Bilgi |
|---|---|
| Hastalık Adı | Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon) |
| Tanım | Hipertansiyon, arterlerdeki kan basıncının sürekli olarak yüksek seyrettiği kronik bir hastalıktır. Kalbin damar duvarlarına uyguladığı basınç arttığında kalp ve damar sistemi zorlanır. |
| Tıbbi Terimler | – Sistolik Basınç: Kalp kasıldığında damar duvarlarına uygulanan basınç – Diyastolik Basınç: Kalp gevşediğinde damar duvarlarına uygulanan basınç – Essential hipertansiyon: Nedeni bilinmeyen yüksek tansiyon |
| Etyoloji (Nedenleri) | – Genetik yatkınlık – Aşırı tuz tüketimi – Obezite – Sedanter yaşam tarzı – Alkol ve sigara kullanımı – Stres ve anksiyete |
| Patofizyoloji | – Damar duvarlarında artan basınç – Damar sertliği (ateroskleroz) – Kalp kasının kalınlaşması (sol ventrikül hipertrofisi) – Böbrekler üzerinde artan yük |
| Semptomlar | – Çoğunlukla belirti vermeyebilir (sessiz katil) – Baş ağrısı – Baş dönmesi – Burun kanaması – Göğüs ağrısı – Görme bozuklukları |
| Tanı Yöntemleri | – Tansiyon ölçümü (klinikte ve evde) – 24 saatlik ambulatuvar kan basıncı takibi – Elektrokardiyogram (EKG) – Böbrek fonksiyon testleri (kreatinin, idrar analizi) |
| Görüntüleme Teknikleri | – Ekokardiyogram (kalp ultrasonu) – Doppler ultrasonografi (damar tıkanıklıklarını tespit etmek için) – Göz dibi muayenesi (hipertansiyonun göz üzerindeki etkilerini görmek için) |
| Tedavi Yöntemleri | – Diyet değişiklikleri (düşük tuzlu diyet) – Düzenli egzersiz – Stres yönetimi – İlaç tedavisi (ACE inhibitörleri, beta blokerler, kalsiyum kanal blokerleri, diüretikler) |
| İlaç Tedavisi | – ACE inhibitörleri (enalapril, lisinopril) – Beta blokerler (metoprolol, atenolol) – Kalsiyum kanal blokerleri (amlodipin, verapamil) – Diüretikler (furosemid, hidroklorotiazid) |
| Non-farmakolojik Tedaviler | – Tuz alımını sınırlama – Alkol tüketimini azaltma – Stres yönetimi teknikleri (meditasyon, yoga) – Düzenli fiziksel aktivite (yürüyüş, yüzme) |
| Yaşam Tarzı Değişiklikleri | – Sağlıklı bir diyet (DASH diyeti) – Düzenli egzersiz – Sigara bırakma – Kilo verme – Alkol alımını sınırlama |
| Risk Faktörleri | – Ailede hipertansiyon öyküsü – İleri yaş – Yüksek tuz tüketimi – Fiziksel hareketsizlik – Aşırı alkol tüketimi – Stres |
| Komplikasyonlar | – Kalp krizi – İnme – Kalp yetmezliği – Böbrek yetmezliği – Görme kaybı (hipertansif retinopati) – Damar sertliği (ateroskleroz) |
| Korunma Yöntemleri | – Tansiyon düzenli olarak kontrol ettirme – Sağlıklı beslenme – Düzenli egzersiz yapma – Stresi yönetme – Sigara ve alkol kullanmama |
| Epidemiyoloji | – Dünya genelinde yaklaşık 1.28 milyar insan hipertansiyona sahiptir. – Hipertansiyon, 40 yaş üstü yetişkinlerde daha yaygındır. – Hipertansiyon, birçok ölümcül hastalığın risk faktörüdür. |
| Prognostik Faktörler | – Erken tanı ve uygun tedavi ile komplikasyonlar önlenebilir. – Tedavi edilmediğinde, hipertansiyon ciddi kardiyovasküler komplikasyonlara yol açabilir. |
| İlişkili Hastalıklar | – Kalp damar hastalıkları – Böbrek hastalıkları – İnme – Diyabet – Metabolik sendrom |
| Sıklık ve Yaygınlık | – Tüm dünyada yetişkin nüfusun %25-30’unda görülür. – Gelişmiş ülkelerde daha yaygındır ancak gelişmekte olan ülkelerde de hızla artmaktadır. |
| Önleme Stratejileri | – Tuz tüketimini azaltmak – Düzenli egzersiz yapmak – Stresi yönetmek – Sağlıklı kiloyu korumak – Düzenli tansiyon kontrolleri yapmak |
| Psikososyal Etkiler | – Kronik bir hastalık olduğu için sürekli izlem gerektirir, bu da hastada anksiyete ve depresyon riskini artırabilir. – Sosyal izolasyon ve yaşam kalitesinde azalma olabilir. |
| Önemli Klinik Çalışmalar | – Hipertansiyon tedavisinde yeni ilaçların etkinliği – DASH diyetinin etkileri – Hipertansiyonun kardiyovasküler komplikasyonlar üzerindeki etkisi |
| Kaynaklar | – Dünya Sağlık Örgütü (WHO) – Amerikan Kalp Derneği (AHA) – T.C. Sağlık Bakanlığı – Ulusal Hipertansiyon Eğitim Programı (NHTEP) |
Leave a Comment