AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu), HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) tarafından neden olunan ölümcül bir hastalıktır. HIV, bağışıklık sisteminin en önemli bileşenlerinden biri olan CD4 hücrelerini hedef alarak vücudun enfeksiyonlara ve bazı kanser türlerine karşı direncini zayıflatır. AIDS ise HIV enfeksiyonunun son evresidir ve bu evrede bağışıklık sistemi, vücudu koruma yeteneğini neredeyse tamamen kaybeder.
HIV’in vücuda girdikten sonraki ilk birkaç hafta içindeki dönemi temsil eder.
Grip benzeri semptomlar (ateş, baş ağrısı, yorgunluk), döküntüler, boğaz ağrısı
Klinik Latens Dönemi
HIV’in aktif olarak çoğalmasına rağmen, belirgin semptomların görülmediği veya hafif belirtilerin olduğu dönemdir.
Belirti göstermeyebilir, hafif şişmiş lenf düğümleri
AIDS
Bağışıklık sisteminin ciddi şekilde zayıfladığı ve HIV enfeksiyonunun son aşaması olan AIDS, yaşamı tehdit eden fırsatçı enfeksiyonlara ve bazı kanser türlerine neden olabilir.
Hızlı kilo kaybı, gece terlemeleri, sürekli yorgunluk, uzun süreli ishal, tekrarlayan ateş, ağızda ve deride lezyonlar, hafıza kaybı
HIV Bulaşma Yolları
Bulaşma Yolu
Açıklama
Cinsel Temas
Korunmasız cinsel ilişki sırasında, özellikle anal ve vajinal seks esnasında HIV bulaşabilir. Oral seks sırasında bulaşma riski daha düşüktür.
Kan Yoluyla
Enfekte kanın bir başkasının kan dolaşımına girmesiyle, örneğin enfekte iğnelerin paylaşılması durumunda HIV bulaşabilir.
Anneden Bebeğe
Hamilelik, doğum veya emzirme sırasında HIV pozitif anneden bebeğe geçebilir.
AIDS Tedavi Yöntemleri
Tedavi Yöntemi
Açıklama
Antiretroviral Tedavi (ART)
HIV’in çoğalmasını baskılayarak bağışıklık sisteminin korunmasına yardımcı olan ve AIDS’in gelişmesini engelleyen ilaç tedavisidir. Bu tedavi, yaşam boyu sürdürülmelidir.
Profilaksi
HIV bulaşma riskini azaltmak için kullanılan ilaçlardır. Pre-Exposure Prophylaxis (PrEP) ve Post-Exposure Prophylaxis (PEP) en yaygın profilaksi türleridir.
Semptomatik Tedavi
AIDS ile ilişkili fırsatçı enfeksiyonların ve kanserlerin tedavisine yönelik uygulanan destekleyici tedavilerdir.
HIV/AIDS İstatistikleri
İstatistik
Değer
Dünya Genelinde HIV Pozitif İnsan Sayısı (2023)
38.4 milyon
Yeni HIV Enfeksiyonları (2023)
1.5 milyon
AIDS’e Bağlı Ölümler (2023)
650,000
Antiretroviral Tedavi Alan Kişi Sayısı
28.7 milyon
AIDS Hakkında Yanlış Bilinenler
Yanlış Bilgi
Gerçek
HIV sadece eşcinsel erkeklerde görülür.
HIV her cinsiyet ve cinsel yönelime sahip bireylerde görülebilir.
HIV pozitif biriyle aynı ortamda bulunmakla HIV bulaşır.
HIV, hava yoluyla, dokunarak, suyla veya yemek paylaşarak bulaşmaz.
HIV pozitif biriyle öpüşmek HIV bulaştırır.
Derin öpüşme esnasında her iki tarafta da açık yara yoksa HIV bulaşmaz.
AIDS’in Sosyal Etkileri
AIDS, bireyler üzerinde sadece fiziksel değil, aynı zamanda ciddi sosyal etkiler de yaratır. Hastalık, çoğu zaman damgalanma ve ayrımcılıkla ilişkilendirilir. HIV pozitif bireyler, işyerinde, okulda ve sosyal çevrelerinde dışlanma riskiyle karşı karşıya kalabilirler. Bu durum, bireylerin mental sağlığını olumsuz etkileyebilir ve depresyon, anksiyete gibi psikolojik sorunlara yol açabilir.
AIDS ve Korunma Yöntemleri
Korunma Yöntemi
Açıklama
Kondom Kullanımı
Cinsel ilişkide kondom kullanmak, HIV bulaşma riskini önemli ölçüde azaltır.
Düzenli Testler
HIV testi, erken teşhis ve tedavi için kritik öneme sahiptir. Düzenli olarak test yaptırmak, özellikle risk grubundaki kişiler için hayati öneme sahiptir.
Eğitim ve Bilinçlendirme
HIV ve AIDS hakkında toplumun bilinçlendirilmesi, damgalamanın azaltılmasına ve korunma yöntemlerinin yaygınlaştırılmasına katkı sağlar.
